Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa là một nghi lễ truyền thống đặc biệt, mang đậm giá trị lịch sử và tâm linh của người dân đảo Lý Sơn. Được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia, lễ hội này là dịp để tưởng nhớ và tri ân những binh phu Hoàng Sa – những người đã hy sinh thầm lặng để khẳng định và bảo vệ chủ quyền Tổ quốc nơi đầu sóng ngọn gió. Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa không chỉ là nét đẹp văn hóa mà còn là minh chứng cho tinh thần yêu nước và lòng tự hào dân tộc.
Sáng 13/4 (tức 16/3 âm lịch), Ban Khánh tiết Đình làng An Vĩnh (huyện Lý Sơn) tổ chức Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa. Đây là hoạt động nằm trong khuôn khổ Tuần lễ Du lịch tỉnh Quảng Ngãi năm 2025. Ảnh: Nguyễn Ngọc.
Hồi trống báo hiệu bắt đầu nhập lễ khao lề.
Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa được Ban Khánh tiết Đình làng An Vĩnh và các tộc họ tổ chức trang nghiêm, thành kính, với nhiều nghi thức cúng tế, như: Lễ yết, lễ cung nghinh, lễ thả thuyền…
Một lễ vật không thể thiếu trong lễ khao lề thế lính là thuyền câu và bài vị của những binh phu đã bỏ mình nơi dặm dài biển cả.
Sau lễ chánh tế khao lề thế lính Hoàng Sa, thầy pháp thực hiện các nghi thức thế lính an vị các vong linh chiến sĩ Hoàng Sa trước khi thả thuyền ra biển.
Đây là nghi lễ mang đậm tính nhân văn của người dân Lý Sơn – cúng thế cho người sống để cầu mong bình an cho người lính Hoàng Sa trước khi lên đường làm nhiệm vụ.
Bên trong các thuyền sẽ có gạo, muối, củi, nước ngọt…
Nghi thức tế lễ trước bài vị các hùng binh Hoàng Sa.
Thầy pháp thực hiện các nghi thức thế lính an vị các vong linh lính Hoàng Sa trước khi thả thuyền ra biển.
Kết thúc phần tế lễ, tiếng ốc u được thổi lên từng hồi trầm hùng, hiệu lệnh trai tráng trong làng rước mô hình 5 thuyền câu ra biển. Tái hiện lại lễ tiễn đưa các hùng binh Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải năm xưa lên đường làm nhiệm vụ thiêng liêng với Tổ quốc.
Rất nhiều người dân, du khách đến dự Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa.
Thổi ốc u đưa thuyền câu ra biển.
Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, tưởng nhớ và tri ân đội hùng binh Hoàng Sa năm xưa đã vâng lệnh triều đình ra Hoàng Sa, Trường Sa khai thác sản vật, đo đạc hải trình, cắm mốc, dựng bia chủ quyền.
Nhiều người ra đi không trở về, thân xác đã hòa mình vào biển cả mênh mông. Cho đến nay, người dân đất đảo Lý Sơn vẫn còn lưu truyền câu ca: “Hoàng Sa trời nước mênh mông/Người đi thì có mà không thấy về/Hoàng Sa mây, nước bốn bề/ Tháng hai khao lề thế lính Hoàng Sa”.
Câu ca ấy là lời tóm tắt số phận của những người đi lính Hoàng Sa, Trường Sa từ thuở trước – những người được vua Tự Đức gọi là những “hùng binh”.
Hải đội hùng binh Hoàng Sa năm xưa đã vượt biển trên những chiếc thuyền câu nhỏ bảo vệ chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa của dân tộc bằng mồ hôi, xương máu và cả sinh mạng của nhiều thế hệ tráng đinh của hai làng An Vĩnh và An Hải.
Lễ cũng là dịp các bậc cao nhân trên đất đảo kể lại cho con cháu nhiều câu chuyện về Đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải năm xưa, chuyện về những chuyến hải trình đầy gian khổ của các vị Cai đội Hoàng Sa, như: Võ Văn Khiết, Phạm Quang Ảnh, Phạm Hữu Nhật…
Tháng 4/2013, Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa được đưa vào Danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia. Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa không chỉ là một hình thức tế lễ truyền thống mà còn là thông điệp mạnh mẽ, khẳng định tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, ý chí quật cường và trách nhiệm gìn giữ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc