Lễ hội cầu ngư là một trong những nét văn hóa truyền thống đặc sắc của ngư dân huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi.
Được tổ chức vào đầu mùa biển mới, lễ hội thể hiện lòng thành kính của người dân đối với thần Nam Hải (cá Ông) và cầu mong một năm đánh bắt thuận lợi, mưa thuận gió hòa.
Thời gian và địa điểm tổ chức: Lễ hội thường diễn ra vào đầu năm âm lịch, trước khi ngư dân bắt đầu chuyến ra khơi đầu tiên. Các nghi thức chính được tổ chức tại các lăng thờ cá Ông ở vạn An Vĩnh và vạn An Hải trên đảo Lý Sơn.
Nghi thức và hoạt động chính: Lễ hội bao gồm hai phần chính: phần lễ và phần hội.
- Phần lễ: Ngư dân tiến hành các nghi thức cúng tế trang nghiêm tại lăng thờ cá Ông, dâng hương, lễ vật và đọc văn tế để cầu xin sự che chở, phù hộ của thần Nam Hải cho những chuyến ra khơi an toàn, bội thu.
- Phần hội: Sau phần lễ, cộng đồng tham gia các hoạt động văn hóa, thể thao sôi nổi như đua thuyền, hát bả trạo, múa lân và các trò chơi dân gian khác, tạo không khí vui tươi, đoàn kết.
Ý nghĩa văn hóa: Lễ hội cầu ngư không chỉ là dịp để ngư dân bày tỏ lòng biết ơn đối với biển cả và thần linh, mà còn góp phần bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, tăng cường tinh thần cộng đồng và khẳng định bản sắc văn hóa biển đảo độc đáo của Lý Sơn.
Việc duy trì và phát triển lễ hội cầu ngư đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn di sản văn hóa phi vật thể, đồng thời thu hút du khách đến với Lý Sơn, góp phần thúc đẩy du lịch và kinh tế địa phương.
